Zakliczyn – gmina rozwoju

Zakliczyn to jedna z najbardziej malowniczych gmin na południu powiatu tarnowskiego. W centrum miejscowości znajduje się rozległy, drugi co do wielkości w województwie rynek z odrestaurowanym ratuszem i kilkunastoma kamienicami. Pomimo swojej bogatej historii, a także przywiązania do tradycji, gmina nie zatrzymuje się i ciągle stawia na rozwój, czego przykładem są kolejne wielomilionowe inwestycje.

Regionalna stolica handlu

Gmina Zakliczyn jest największą pod względem powierzchni gminą w powiecie tarnowskim, liczącą 123 km2, a zamieszkałą obecnie przez 12 550 obywateli w 24 miejscowościach. Początki osady na terenie dzisiejszego Zakliczyna sięgają bardzo odległych czasów. W dokumencie z roku 1105 kardynała Idziego, legata papieskiego na Polskę – pośród Ujazdu, Pobrzeża i innych miejscowości wymieniana jest miejscowość Dunaiz, która od 1086 roku należała do benedyktynów tynieckich z nadania jej przez księżną Judytę i pod którą to nazwą prawdopodobnie kryje się dzisiejszy Zakliczyn. Z kolei według XVII-wiecznego przekazu pierwotną nazwą dzisiejszego Zakliczyna był Goluczyn (Goluczin) i stanowił on wraz ze Zdonią i Ujazdem, Pobrzeżem własność Pakosza z rodu Gierałtów-Ośmiorogów, a po śmierci Pakosza jego żona – Tomisława – nadała te ziemie opatowi tynieckiemu w 1086 i Goluczyn przyjął z czasem nazwę Opatkowic. W 1558 r. miasto zwane było już Zakliczynem (od rodowego gniazda Jordanów w powiecie myślenickim).

Miasto Zakliczyn od wieków słynie z jarmarków, które do tej pory odbywają się w każdą środę i sobotę, a które przyciągają kupujących i sprzedających nie tylko z gminy Zakliczyn, ale także z gmin ościennych. – Gospodarka gminy Zakliczyn od lat posiada charakter handlowo-usługowy, z uzupełniającą funkcją rolnictwa i turystyki. W gminie zarejestrowanych jest obecnie ok. 600 firm, przeważnie małych rodzinnych inicjatyw – mówi burmistrz Zakliczyna, Dawid Chrobak. – W 2019 roku oddane zostało do użytku nowoczesne targowisko w Zakliczynie, przeznaczone dla lokalnych producentów rolnych i hodowców zwierząt. W niedalekim sąsiedztwie nowego placu targowego od 2014 roku rozwija się Zakliczyńska Strefa Aktywności Gospodarczej, w której zainwestowało trzech znaczących przedsiębiorców zatrudniających kilkudziesięciu pracowników. W zakliczyńskim rynku działa ponad 60 punktów handlowych, co oznacza, że miasteczko dysponuje jedną z najbardziej rozwiniętych sieci handlowych w powiecie tarnowskim. Silnie rozwinięty handel jest możliwy także dzięki temu, że zakliczyński zabytkowy rynek o wymiarach 170 x 100 m jest największym – po krakowskim – historycznym placem śródmiejskim w regionie małopolskim. W 2019 roku rozpoczęliśmy jego kompleksową rewitalizację, której wartość szacowana jest na 12 mln zł.

Warto dodać, że od 2000 roku Zakliczyn jest gospodarzem „Święta fasoli”, jednej z najstarszych, najbardziej znanych i największych imprez promujących produkt lokalny w regionie małopolskim – fasoli „Piękny Jaś z Doliny Dunajca”, posiadającej oznaczenie Chroniona Nazwa Pochodzenia Unii Europejskiej. Nasiona fasoli „Piękny Jaś” zostały wpisane w 2006 r. na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Stawiając na sport i turystykę

Turystyka jest jednym z ważniejszych aspektów, nad którym w ostatnich latach pochylają się gminne władze. 11 lat temu gmina stała się użytkownikiem zabytkowych ruin zamku w Melsztynie, dzięki czemu realizuje prace budowlano-konserwatorskie z udziałem dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Województwa Małopolskiego. Łączna wartość dotychczas wykonanych prac wynosi ponad 800 tys. zł. Należy zaznaczyć, że od 2017 roku na terenie zamkowych ruin mają miejsce Biesiady Rycerskie, które przyciągają grupy rekonstrukcji historycznej oraz turystów z całej Polski.

Z kolei w najmniejszej i najwyżej położonej miejscowości w gminie (500m n.p.m.) – Jamnej krzyżują się najciekawsze szlaki turystyczne Pogórza. To właśnie tam charyzmatyczny dominikanin o. dr Jan Góra przy wsparciu wójta Gminy Zakliczyn Stanisława Chrobaka założył w 1992 roku w budynku dawnej szkoły Dom św. Jacka oraz rozwinął Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego, gdzie działają także znane w całym regionie obiekty noclegowo-gastronomiczne.

– Dużą wagę przykładamy również do sportu w naszej gminie. Od połowy lat 90-tych zostały wybudowane trzy hale sportowe w Zakliczynie, stadion piłkarski w Zakliczynie z krytą trybuną na 400 miejsc, dwa kompleksy boisk typu „orlik” w Zakliczynie i Paleśnicy, trzy pełnowymiarowe boiska sportowe do piłki nożnej, 12 siłowni zewnętrznych oraz sale gimnastyczne i boiska funkcjonujące przy szkołach gminnych. Dodatkowo w 2020 roku została oddana do użytku ważna inwestycja turystyczno-rekreacyjna: ścieżka rowerowa VeloDunajec prowadzona po wałach przeciwpowodziowych Dunajca wraz z Miejscem Obsługi Rowerzystów przy kompleksie sportowo-rekreacyjnym w Zakliczynie – mówi burmistrz Zakliczyna i dodaje, że największym sukcesem gminy w ciągu ostatniego 30-lecia jest znaczący skok cywilizacyjny związany z budową od podstaw infrastruktury technicznej podnoszącej jakość życia mieszkańców i poprawiającej stan środowiska naturalnego oraz rozwój infrastruktury społecznej i aktywności obywatelskiej. – Gminną infrastrukturą sanitarną zarządza Zakład Usług Komunalnych w Zakliczynie, posiadający wybudowaną w 1995 roku i kompleksowo zmodernizowaną w 2011 roku biologiczną oczyszczalnię ścieków w Zakliczynie oraz oczyszczalnie w Paleśnicy i Charzewicach. Przy Zakładzie funkcjonuje nowoczesna farma fotowoltaiczna o mocy 100 kWp. Łączna długość sieci wodociągowej w gminie wynosi ponad 65 km, natomiast długość sieci gazowej wynosi obecnie 190 km.

Coś dla mieszkańca…

Ukoronowaniem wielu lat starań władz samorządowych gminy było nadanie z dniem 1 stycznia 2006 roku praw miejskich dla stolicy gminy – Zakliczyna. Dużym sukcesem ostatniego 30-lecia jest restrukturyzacja i unowocześnienie bazy oświatowej, w tym rozbudowa istniejących szkół oraz budowa nowych obiektów, jak chociażby w Paleśnicy, we Wróblowicach, czy w Gwoźdźcu. Stało się to możliwe dzięki przejęciu prowadzenia szkół przez władze gminy.

– Funkcjonuje u nas aktualnie sześć jednostek oświatowych oraz nowoczesne, oddane do użytku w 2019 roku Przedszkole Publiczne dla 200 dzieci. To największa inwestycja w historii naszej gminy, zrealizowana za kwotę niemal 6,8 mln zł. W budynku przedszkola działa także utworzony dwa lata temu samorządowy żłobek dla 20 dzieci. Funkcjonują y nas także jednostki oświatowe, dla których organem prowadzącym są osoby prawne inne niż gmina, w tym dwie szkoły podstawowe prowadzone przez stowarzyszenia oraz przedszkole niepubliczne prowadzone przez Zgromadzenie Sióstr Św. Józefa. Dużym zainteresowaniem cieszy się także oferta edukacyjna Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Zakliczynie, prowadzonego przez Powiat Tarnowski – tłumaczy burmistrz Zakliczyna, Dawid Chrobak.
W gminie Zakliczyn czynnie działa 35 organizacji pozarządowych, 15 kół gospodyń wiejskich oraz Spółdzielnia Socjalna „Serce Pogórza” w Dzierżaninach. Wśród organizacji pozarządowych dominują ochotnicze straże pożarne, kluby sportowe i stowarzyszenia pomocy osobom potrzebującym. Warto zaznaczyć, że Samarytańskie Towarzystwo im. Jana Pawła II prowadzi od 1995 roku Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie, profesjonalną placówkę dla 57 osób przewlekle somatycznie chorych, a Samarytańska Federacja Organizacji Pozarządowych prowadzi z kolei Centrum aktywizacji i opieki seniorów w Kończyskach. Prowadzone są także placówki wsparcia dziennego dla dzieci, programy stypendialne dla uczniów i studentów oraz programy lekowe dla chorych.

– W 2013 roku w naszej gminie zakończona została budowa Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, narodowej instytucji kultury z salą koncertową dla 650 widzów oraz salami dydaktycznymi i miejscami pobytowymi. Zadaniem Centrum jest umożliwienie młodym talentom wszechstronnego doskonalenia umiejętności muzycznych – solowych, kameralnych i orkiestrowych. Kształcą się tu instrumentaliści, śpiewacy, kompozytorzy i dyrygenci z całego świata, a koncerty przyciągają rzesze melomanów z całej Polski. Inwestycja pochłonęła 65 milionów złotych. Tego typu inwestycje sprawiają, że mieszkańcom w naszej gminie naprawdę niczego nie brakuje – cieszy się Dawid Chrobak i dodaje, iż wierzy, że to dopiero początek prawdziwego rozwoju Zakliczyna. – Jesteśmy laureatami wielu nagród i wyróżnień, w tym m.in. „Małopolskie Wektory Współpracy”, czy „Eko.Lider”. Współpracujemy z partnerskim węgierskim miasteczkiem Jászfényszaru, położonym 50 km od Budapesztu, a także wspieramy Polaków zamieszkujących w ukraińskim Obertynie. Sukcesy naszej gminy osiągnięte w latach 1990-2020 są efektem działań władz lokalnych nastawionych na dynamiczny i zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy gminy, oparty na długofalowej strategii powiązanej z procesem pozyskiwania środków zewnętrznych, w tym z funduszy krajowych i europejskich. Jestem pewny, że przed nami naprawdę wspaniała przyszłość!

Autor: Sebastian Czapliński/ TEMI.pl
*Tekst ukazał się na łamach tarnowskiego tygodnika TEMI.